KEO MÔ BV523 CÓ THÍCH HỢP CHO VIỆC LÀM CÂY BỐ MẸ CẮT HOM HAY KHÔNG?

 

Trong quá trình sản xuất giống keo lai, nhiều bà con và cơ sở nhỏ lẻ thường có thói quen giữ lại một số cây keo mô để làm cây bố mẹ nhân giống bằng phương pháp cắt hom, nhằm tiết kiệm chi phí hoặc chủ động nguồn giống. Tuy nhiên, với dòng keo mô BV523, việc sử dụng cây này để làm cây bố mẹ cắt hom lại không phù hợp. Đây là dòng cây có nhiều ưu điểm vượt trội khi trồng rừng sản xuất, nhưng lại rất khắt khe về sinh lý và kỹ thuật khi nhân giống sinh dưỡng.

1. BV523 – giống mạnh về sinh trưởng nhưng nhạy cảm khi cắt hom

Keo lai BV523 là giống lai tự nhiên giữa keo tai tượng và keo lá tràm, được chọn lọc và nhân giống bằng công nghệ nuôi cấy mô. Giống này nổi tiếng với tốc độ sinh trưởng nhanh, thân thẳng, tán cân đối, vỏ mịn và gỗ cứng chắc, rất được ưa chuộng trong các vùng trồng rừng sản xuất gỗ lớn và dăm cao cấp. Tuy nhiên, chính vì là sản phẩm từ mô nuôi cấy, cây BV523 có đặc điểm mẫn cảm hơn với các tác động cơ học như cắt tỉa, tách hom hoặc thay đổi môi trường dinh dưỡng.

Trong điều kiện bình thường, cây BV523 sinh trưởng mạnh mẽ, ít sâu bệnh. Nhưng khi được sử dụng làm cây mẹ để cắt hom thường xuyên, cây dễ suy yếu, giảm khả năng tái sinh chồi và nhiễm nấm bệnh nếu không được chăm sóc đúng cách. Bộ rễ của dòng này phát triển mạnh nhưng lại “yếu” về khả năng phục hồi sau khi bị xâm thương – điều này khiến cho cây mẹ BV523 sau mỗi đợt cắt hom đều mất sức nhanh, khó giữ được năng suất chồi ổn định.

2. Cắt hom BV523 đòi hỏi kỹ thuật và thời điểm rất nghiêm ngặt

Một trong những khó khăn lớn nhất của giống BV523 là khó xác định chính xác thời điểm cắt hom thích hợp. Nếu bà con cắt khi cây mẹ còn non, hom sẽ khó ra rễ, tỷ lệ sống rất thấp vì mô tế bào chưa hoàn thiện. Ngược lại, nếu cắt khi cây đã già, phần gỗ đã hóa cứng, hom lại ra rễ chậm và dễ bị thối ở vết cắt. Do đó, việc nhân giống bằng hom BV523 đòi hỏi người thực hiện phải có tay nghề cao, hiểu rõ từng giai đoạn sinh lý của cây mẹ.

Không chỉ vậy, cây mẹ BV523 chỉ nên được cắt hom khi đã phục hồi đầy đủ sau mỗi đợt cắt trước, đảm bảo thân lá xanh tốt, không bị sâu bệnh hay suy kiệt. Nếu cắt dồn dập, cây mẹ sẽ nhanh chóng mất khả năng sinh chồi và chết sớm. Nhiều cơ sở sản xuất giống nhỏ chưa nắm rõ đặc tính này, dẫn đến việc cây mẹ chết hàng loạt, tỷ lệ hom sống chỉ đạt 40–50%, gây tốn kém công sức và chi phí.

3. Hom BV523 dễ bệnh nếu khâu chăm sóc không đúng quy trình

BV523 là dòng keo lai có mô mềm và dễ nhiễm nấm. Khi tiến hành cắt hom, nếu dụng cụ cắt không được khử trùng kỹ hoặc môi trường ươm không đảm bảo vệ sinh, nấm Phytophthora và Fusarium có thể tấn công qua vết cắt, làm hom bị thối gốc, héo rũ và chết nhanh. Bên cạnh đó, độ ẩm không khí trong vườn ươm cũng cần được kiểm soát chặt chẽ. Nếu quá khô, hom không ra rễ; nếu quá ẩm, nấm mốc phát triển mạnh.

Nhiều bà con có kinh nghiệm chia sẻ rằng hom BV523 chỉ dễ ra rễ khi đạt “độ chín sinh lý” – nghĩa là thân hom phải vừa chuyển sang màu nâu nhạt, lá bánh tẻ, không non cũng không già. Điều này khiến việc giâm hom BV523 trở nên khó hơn nhiều so với các giống khác như BV16, AH7 vốn có khả năng tái sinh mạnh, dễ ra rễ và ít bệnh hơn.

4. Giải pháp nhân giống hiệu quả – nên dùng cây mô BV523 gốc chuẩn

Thực tế sản xuất cho thấy, phương pháp nhân giống tốt nhất cho BV523 vẫn là nuôi cấy mô trong phòng thí nghiệm, do các dòng cây này đã được tuyển chọn và nhân nhanh trong điều kiện vô trùng, đảm bảo độ đồng đều, sạch bệnh và giữ nguyên tính di truyền của dòng gốc. Cây con mô BV523 có rễ cọc phát triển, thân khỏe, khi đem ra trồng sẽ bén đất nhanh và sinh trưởng vượt trội so với cây nhân bằng hom.

Vì vậy, các cơ sở sản xuất giống uy tín như Công ty Cổ phần Công nghệ Sinh học Lâm nghiệp Thái Xuân Biên luôn khuyến cáo bà con không nên tự ý giữ cây mô BV523 làm cây bố mẹ cắt hom, mà nên mua trực tiếp cây keo mô gốc chuẩn từ phòng nuôi cấy. Đây là cách đảm bảo chất lượng cây giống, tránh rủi ro bệnh hại, đồng thời duy trì hiệu quả sản xuất lâu dài cho cả người trồng và doanh nghiệp.

5. Kết luận và khuyến nghị cho bà con trồng rừng

Keo mô BV523 là giống cây trồng tuyệt vời cho mục tiêu rừng gỗ lớn và xuất khẩu, nhưng không phù hợp để nhân giống bằng hom. Việc dùng cây này làm cây bố mẹ cắt hom vừa khó kỹ thuật, vừa dễ thất bại nếu không nắm vững quy trình.

Bà con nên lựa chọn đúng mục đích:

Dùng BV523 để trồng sản xuất thương phẩm, nhờ tốc độ sinh trưởng nhanh, năng suất gỗ cao.

Dùng các dòng như BV16, AH7 nếu muốn nhân bằng hom, vì dễ ra rễ, khỏe và ít bệnh.

Khi cần mở rộng quy mô, hãy liên hệ với Thái Xuân Biên để được tư vấn chọn giống, kỹ thuật chăm sóc và hướng dẫn nhân giống đúng chuẩn.

Một cây giống tốt chỉ thực sự phát huy giá trị khi được nhân đúng cách, trồng đúng nơi, chăm đúng kỹ thuật. BV523 là minh chứng rõ ràng: mạnh mẽ trên rừng trồng – nhưng “khó tính” khi làm cây mẹ. Hiểu đúng đặc tính này sẽ giúp bà con tiết kiệm công sức, giảm rủi ro, và đạt hiệu quả kinh tế cao nhất trên mỗi hecta rừng trồng.