HƯỚNG DẪN KỸ THUẬT TRỒNG VÀ CHĂM SÓC CÂY KEO MÔ, BẠCH ĐÀN MÔ

Cây keo mô và bạch đàn mô là hai loại cây lâm nghiệp được nuôi cấy mô tế bào nhằm đảm bảo đồng đều di truyền, sạch bệnh, và sinh trưởng vượt trội so với cây gieo hạt thông thường. Tuy nhiên, để phát huy tối đa tiềm năng sinh trưởng, người trồng cần nắm chắc các yêu cầu kỹ thuật từ khâu chọn đất, chuẩn bị hố trồng, mật độ, đến chăm sóc và quản lý sâu bệnh.

I. CHỌN ĐẤT VÀ CÔNG TÁC LÀM ĐẤT

1. Tiêu chuẩn chọn đất

Địa hình: Đất đồi thấp, đất bằng ven suối, đất sau khai hoang. Tránh đất có tầng canh tác mỏng dưới 30cm, đất bị úng vào mùa mưa.

Độ pH: Từ 4.5 đến 6.5 là phù hợp. Nếu pH < 4.0 cần bón thêm vôi để trung hòa độ chua.

2. Công tác xử lý đất

Phát dọn thực bì: Làm sạch cỏ dại, cây bụi. Nếu trồng trên đất sau nương rẫy hoặc rừng nghèo, cần đốt sạch các vật liệu dễ cháy để diệt mầm bệnh.

Cày bừa, san gạt: Với đất bằng hoặc có thể cơ giới, nên cày sâu 30–40cm, bừa kỹ để tạo lớp đất tơi xốp.

Đào hố trồng:

Kích thước chuẩn: 20 x 20 x 20 cm.

Bón lót mỗi hố: 0.5–1 kg phân chuồng hoai, hoặc phân NPK

II. MẬT ĐỘ TRỒNG VÀ KỸ THUẬT ĐẶT CÂY

1. Mật độ và khoảng cách trồng

Mục đích trồng	Keo mô (cây/ha)	Bạch đàn mô (cây/ha)	Khoảng cách
Gỗ nhỏ (5–6 năm)	2.000	2.000	2m x 2.5m
Gỗ lớn (7–10 năm)	1.667	1.667	2m x 3m
Đất nghèo, dốc	1.300–1.500	1.300–1.500	2.5m x 3m

2. Kỹ thuật đặt cây

Trồng vào buổi chiều mát, tránh trồng khi nắng gắt.

Rạch bầu nhẹ nhàng, không làm vỡ bầu.

Đặt cây sao cho cổ rễ ngang mặt đất, lấp chặt gốc, không lấp quá sâu.

Ấn nhẹ quanh gốc, tạo mô cao tránh úng nếu trồng mùa mưa.

III. KỸ THUẬT CHĂM SÓC SAU TRỒNG

1. Tưới nước và che chắn

Trồng vào mùa khô cần tưới 2–3 ngày/lần trong 2 tuần đầu.

Có thể dùng rơm rạ hoặc lá khô che gốc để giữ ẩm và hạn chế cỏ dại.

2. Bón phân định kỳ

Thời điểm	Loại phân	Liều lượng
1 tháng sau trồng	NPK 16-16-8	100g/gốc
6 tháng tuổi	NPK + phân hữu cơ	200g NPK + 0.5kg phân hữu cơ/gốc

Cách bón: Rạch rãnh cách gốc 20–30cm, sâu 5–10cm, rải đều phân, lấp đất lại.

3. Làm cỏ và xới gốc

Làm cỏ 3 lần trong năm đầu tiên: sau trồng 1 tháng, 3 tháng và 6 tháng.

Sau mỗi lần làm cỏ kết hợp xới gốc, vun gốc giúp đất tơi và thoát nước tốt.

IV. PHÒNG TRỪ SÂU BỆNH

1. Sâu hại phổ biến

Sâu xám (Agrotis sp.): Gặm lá và cắn ngang thân non. Xuất hiện sau mưa.

Bọ cánh cứng (Anomala spp.): Phá hoại lá non.

Sâu đục thân: Gây hại nặng nếu không phát hiện kịp.

2. Bệnh thường gặp

Chết héo cây con: Do nấm Phytophthora sp. và Fusarium sp.

Thối rễ: Xuất hiện khi đất úng nước, đặc biệt trong mùa mưa.

Phấn trắng: Tấn công lá non, làm cây kém phát triển.

3. Biện pháp phòng trừ tổng hợp

Dùng cây giống khỏe mạnh, sạch bệnh từ vườn ươm uy tín.

Không trồng nơi úng nước; chủ động thoát nước vào mùa mưa.

Phun thuốc sinh học như Trichoderma, hoặc thuốc hóa học như Ridomil, Score theo khuyến cáo.

Bắt sâu thủ công giai đoạn đầu hoặc sử dụng bẫy đèn.

V. THỜI VỤ TRỒNG THEO VÙNG MIỀN

Vùng miền	Vụ trồng chính	Ghi chú
Miền Bắc	Tháng 2–4 & 8–10	Tránh rét đậm và mưa lớn
Miền Trung	Tháng 5–7	Chọn đầu mùa mưa, tránh gió Lào
Tây Nguyên	Tháng 5–6	Tận dụng mưa đầu mùa, đất dễ làm
Miền Nam	Tháng 5–8	Giai đoạn mưa đều, đất ẩm tốt

KẾT LUẬN

Việc trồng và chăm sóc cây keo mô, bạch đàn mô cần sự đầu tư kỹ lưỡng ngay từ đầu. Chọn giống tốt là bước khởi đầu, nhưng yếu tố quyết định năng suất chính là kỹ thuật canh tác. Chăm đúng – trồng chuẩn – thu hoạch sớm chính là chìa khóa thành công cho rừng sản xuất hiện đại.